Dậy thì sớm ở trẻ được xác định là dậy thì khởi phát trước 8 tuổi ở bé gái và trước 9 tuổi ở bé trai. Tuy nhiên, độ tuổi này chỉ mang tính tương đối. Đây vẫn đang còn là vấn đề tranh cãi của nhiều chuyên gia. Một số cho rằng cần hạ độ tuổi nói trên, những nhóm khác lại nói rằng làm như vậy sẽ khó xác định những trẻ nào cần được điều trị.
 

Biểu hiện dậy thì sớm ở trẻ em
 

• Dậy thì sớm ở bé gái có biểu hiện đặc trưng là ngực phát triển. Cơ thể mọc lông mu hoặc lông nách. Bé sẽ có thay đổi hình dáng cơ quan sinh dục ngoài, bắt đầu có kinh nguyệt.
• Dậy thì sớm ở bé trai có các dấu hiệu như tinh hoàn hoặc dương vật to lên. Xuất hiện lông mu hoặc lông nách. Đi kèm với đó là nổi mụn trứng cá, giọng trầm đi.
• Chiều cao, cân nặng tăng nhanh là biểu hiện dậy thì sớm ở trẻ được ghi nhận ở cả hai giới.
• Trong suốt thời kỳ dậy thì, xương trẻ liên tục trưởng thành. Ở trẻ dậy thì sớm, giai đoạn trẻ cao lên nhanh sẽ bắt đầu sớm và kết thúc sớm hơn bình thường. Đầu tiên, trẻ sẽ lớn vọt lên so với bạn bè cùng lứa. Sau vài năm, trẻ sẽ ngừng phát triển chiều cao và thường không thể đạt được chiều cao tối đa của người trưởng thành.

Nguyên nhân thường gặp
 

Phần lớn các trường hợp dậy thì sớm ở trẻ hiện nay không có nguyên nhân cụ thể. Nguyên nhân chỉ đơn thuần là sự trưởng thành trước thời hạn. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ gây ra biến đổi này, đó là:
 

• Trẻ mắc bệnh u não, u nang buồng trứng, u tinh hoàn, các bệnh tuyến giáp.
• Dậy thì sớm phổ biến ở bé gái hơn bé trai.
• Lượng estrogen đưa vào cơ thể trẻ quá nhiều qua thực phẩm, đồ nhựa,…
• Nguyên nhân huyết thống.
• Do sử dụng thuốc.
   

Tại sao cha mẹ không nên lơ là việc dậy thì sớm ở trẻ?
 

Dậy thì sớm có rất nhiều tác hại đối với trẻ. Nó không chỉ ảnh hưởng tới cơ thể vật chất mà còn khiến trẻ có những bất ổn về tâm sinh lý.  Những thay đổi trên cơ thể của bé gái dậy thì sớm có thể làm bé thấy ngại ngùng, xấu hổ. Điều này có thể khiến bé tự ti, trầm cảm. Thậm chí để lại di chứng tâm lý cho đến khi trưởng thành.
 

Sự phát triển tâm sinh lý quá sớm sẽ dẫn đến ham muốn tình dục. Bé còn quá nhỏ, suy nghĩ chưa chín chắn nên dễ bị các đối tượng xấu lợi dụng. Hậu quả là mắc phải các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Thậm chí mang thai khi tuổi đời còn quá nhỏ dẫn đến nạo, phá thai, để lại những sang chấn cả về thể chất lẫn tinh thần.

Chu kỳ kinh nguyệt sớm trước khi 8 tuổi ở bé gái có nguy cơ phát triển thành chứng rối loạn nội tiết tố. Từ đó gây hội chứng buồng trứng đa nang khi trưởng thành.
 

Những trẻ bước vào giai đoạn dậy thì khi quá sớm sẽ có giai đoạn dậy thì ngắn. Ban đầu, trẻ sẽ phát triển nhanh, cao lớn hơn so với các bạn cùng trang lứa. Tuy nhiên giai đoạn tăng trưởng ấy không kéo dài. Kết thúc giai đoạn này trẻ sẽ không tăng chiều cao thêm nữa.

Lời khuyên dành cho cha mẹ
 

Nếu nhận thấy con bạn có dấu hiệu dậy thì sớm hơn so với bạn bè đồng trang lứa, bạn nên cân nhắc đưa trẻ đến bác sĩ nhi khoa để chẩn đoán và can thiệp kịp thời. Bạn hãy bình tĩnh, cùng con bước qua giai đoạn này; giải thích cho trẻ hiểu những thay đổi đang diễn ra là hoàn toàn bình thường.
 

Bố mẹ nên xây dựng một chế độ ăn phong phú, đầy đủ chất dinh dưỡng, giàu rau củ quả, hạn chế các thực phẩm chế biến sẵn. Bên cạnh đó hãy cùng bé tăng cường vận động. Trong thực đơn ăn uống, hãy hạn chế cho con tiếp xúc với estrogen và testosteron.
 

Để giúp con vượt qua giai đoạn khó khăn này, bố mẹ cần trò chuyện, giải thích cho bé hoặc thậm chí có thể cho bé gặp chuyên gia tư vấn tâm lý. Những biến đổi tâm sinh lý trong thời gian dậy thì dễ khiến trẻ lơ là, bỏ bê việc học. Bố mẹ nên khuyên nhủ, động viên và thường xuyên liên lạc với giáo viên để theo sát quá trình học tập của con.